Kerk wordt loft
Dat we minder naar de kerk gaan, is een open deur intrappen. Heel wat godshuizen in ons land staan er verlaten of vervallen bij. Zonde, want zelfs nu er geen publiek meer is, blijven gebouwen van dergelijke historische waarde de moeite om te ontdekken. De afgelopen jaren hebben almaar meer kerken daarom een nieuwe functie gekregen. Ze worden omgetoverd tot hotel, restaurant, sporthal of eventruimte. Segio Hermans The Jane is er misschien het bekendste voorbeeld van. Kapel De Waterhond, waar architectenbureau Klaarchitectuur zijn nieuwe uitvalsbasis van maakte een ander. En soms gaan er zelfs mensen wonen in een oude kerk, zoals dat ook hier in Kampenhout het geval is.
Daar lieten architect Kris Van Hoecke en Glenn De Vroe de oude Sint-Servaaskapel ombouwen tot een prachtige woonst. “Voor De Vroe was dit project eigenlijk zijn eindwerk tijdens zijn studies als architect”, vertelt de huidige bewoner. “De kapel dateert van 1963 en was bestemd voor de parochianen van Berg en Berg-Heide. Zo’n veertig jaar lang gingen hier elke zondag twee eucharistievieringen door. Maar na verloop van tijd stopten de erediensten vanwege een gebrek aan priesters en bezoekers. Daarna is het gebouw in verval geraakt. De Vroe kocht het vervolgens in 2003 van het Bisdom en transformeerde het samen met Kris Van Hoecke tot deze woonst. Wij hebben het huis in 2018 van hem gekocht.”
Authentieke gevel
Raken aan historische gebouwen is een delicaat gegeven. Aan de buitenkant is de wijkkapel zoveel mogelijk in haar oorspronkelijke waarde gelaten. Zo is het kruis op de voorgevel nog steeds zichtbaar. De typische langwerpige kerkramen zijn eveneens bewaard gebleven, maar voorzien van nieuw glas volgens de hedendaagse normen. De achtergevel is dan weer volledig opengemaakt om voldoende licht binnen te trekken. “De gevel heeft zijn authentieke uitstraling behouden. Zelfs de voordeur bevindt zich op dezelfde plaats als destijds. Binnen daarentegen is alles in een modern jasje gestoken. De meeste ingrepen die de architect deed, hebben we zo gelaten. Alleen aan het gelijkvloers hebben we een aantal zaken veranderd.” Vanaf de inkom kijk je via een pivoterende steellookdeur tot in de living. “De entree van de woning is vrij donker. De glazen deur zorgt er daarom voor dat er toch daglicht binnenkomt vanuit de leefruimte. Bovendien zorgt ze voor een instant wauw-effect: als bezoeker krijg je direct een goed zicht op wat er achter de kerkgevel leeft en beweegt”, vertelt Koen Dries van fabrikant Anyway Doors. “Bovendien is er gekozen voor een minimalistische uitvoering die goed past bij de rest van het uitgepuurde interieur. De sfeer in huis is modern landelijk. Staal past daar perfect bij. Het gaat hier om een steellookdeur volgens ons Frame-A-Way-concept. Het unieke daaraan is dat de scharniertechniek niet in de vloer of het plafond ingebouwd zit, maar volledig in het deurpaneel zelf. De pivotscharnieren worden in feite bovenop de afgewerkte vloer en tegen het plafond verankerd. Daardoor moet er geen omlijsting geplaatst worden, wat natuurlijk een grote esthetische meerwaarde heeft: je krijgt een deur in haar meest pure vorm. Bovendien kan deze pivotdeur in beide richtingen 90° open.”
Anyway Doors voorzag ook alle andere deuren op het gelijkvloers. Het opvallende: ze vallen mooi weg in de wand, zodat je maar een minimale omlijsting ziet. “Om een zo zuiver mogelijk effect te garanderen is er gekozen voor blokdeuren met een blokomlijsting in geanodiseerd aluminium”, aldus Koen Dries. “De omlijsting wordt in dat geval geplaatst tussen de afgewerkte wanden. Het effect is heel subtiel: de deuren worden geaccentueerd, zonder dat ze te veel gaan opvallen. Om de uitstraling nog net iets specialer te maken hebben de eigenaars bovendien geopteerd voor ingebouwde handgrepen, zodat de deur nog net dat tikkeltje extra finesse krijgt. Daarnaast is er ook het praktische aspect. De greep kan niet tegen de wand aanslaan en er kan ook geen kledij achter blijven haken.”
Open leefruimte
De leefruimte is een open canvas, waarbij alle woonfuncties mooi aansluiten op elkaar. Op de vloer ligt een grijze epoxy, een naadloze bekleding die de ruimte helemaal opentrekt. Verder overheersen zwart, wit en accenten van hout, die het interieur een discrete luxueuze ondertoon schenken. In de inkomhal bijvoorbeeld zijn zwarte maatkasten geïntegreerd die fungeren als vestiaire. In het toilet zijn zwarte tegeltjes geplaatst op de wanden. De keuken omvat een zwart eiland dat uitmondt in een tafel om ’s morgens te ontbijten of ’s avonds te aperitieven. Daarachter zijn kasten ingewerkt in de muur en voorzien van minimalistische zwarte grepen. Een rustieke eiken tafel staat centraal in de ruimte en is omgeven door strakke zwarte stoeltjes. Wat verderop, ter hoogte van het salon, is ook een gashaard geïntegreerd in de muren. “Die was al aanwezig”, geeft de bouwheer aan. “Vroeger bevond zich daar de deur naar de sacristie. Tegenwoordig gebruiken wij die ruimte vooral als tuinberging. Toen we de kapel kochten was het gelijkvloers opgedeeld door middel van een aantal kastenwanden, maar wij wilden een zo open mogelijk gevoel. De sfeer is modern, maar met een landelijke toets. We wonen hier tussen de akkers en weilanden, waardoor we het allemaal niet té strak wilden.”
Panoramische zichten
Een opvallende knipoog naar vroeger is de witte dubbele trap naar de eerste verdieping. “Die bevindt zich op dezelfde plaats waar vroeger de kerktrap was”, vertelt de eigenaar. “Boven is alles gebleven zoals het was toen we de woning kochten. De architect is na zijn studies in het bedrijf van zijn vader gestapt. Die deed in aluminium en glas, wat op de eerste verdieping tot uiting komt. Bovenop het gelijkvloers is een grote glazen box gestapeld die de omgeving volledig betrekt bij het huis. Onder de ramen zijn ook over de volledige lengte maatkasten geïntegreerd. De gang boven doet dus niet enkel dienst als circulatie, maar is ook praktisch ingevuld om ruimte te besparen.”
Boven bevinden zich twee slaapkamers en een badkamertje voor de kinderen. Maar het orgelpunt is de masterbedroom met aparte dressing en een inloopdouche en bad. Samen vormen ze een gigantische ruimte volledig omgeven door glas dat panoramische zichten biedt op de akkers en weilanden. “De locatie is fantastisch en hier op de eerste verdieping geniet je er nog meer van”, geeft de eigenaar aan. “Pas op, in de zomer is het hier wel heel warm met al die beglazing. Vandaar dat de hele verdieping voorzien is van airco en zonnewering. Anders zou het hier op warme dagen niet uit te houden zijn.”