Fortwoning met zuiderse allure
“Zou u de wagen anders wat verder kunnen parkeren? Het gras hier moet ik nog afrijden. Daar onder die boom is perfect.” De tuinman gebaart in de richting van een schaduwrijke plek waar het gazon vers gemaaid is. Ik zwengel de motor opnieuw aan en tuf enkele meters verder op de oprijlaan. Vlakbij een bruggetje over de grachtengordel mag mijn wagen even bekomen van de hitte. “Welkom!”, glimlacht Lud Verhelst die me staat op te wachten. Zij is freelance interieurdesigner en bewoont een van de meest impressionante villa’s die ik de afgelopen jaren onder ogen kreeg. Het kader alleen al is fenomenaal: een parktuin die lijkt over te gaan in de bossen en grenst aan een gigantische paardenmanege. Daarnaast katapulteert het huis je in één klap richting zuiderse sferen. Zeker als de zon de gekalkte muren doet opflakkeren zoals vandaag waan je je ergens in Spanje of zelfs Marokko. “Het grootste deel van het gebouw is een monument”, vertelt Lud. “Een oud fort, bekend als “Schans Audaen”, waar men later paardenstallen heeft ondergebracht en een woning heeft aangebouwd voor professionele dressuurruiters.” “Kijk”, wijst ze naar een opschrift boven de inkomdeuren, “AUDAEN 1912 is nog steeds een verwijzing naar destijds.”
Twintig jaar geleden kochten Lud en haar man het gebouw. Ze renoveerden het een eerste keer, maar twee jaar terug lieten ze het volledig strippen, herstructureren, opkalefateren en herinrichten. Het ontwerp tekende Lud zo goed als volledig zelf, in samenwerking met Ar2 architecten uit Lier. De volledige bouwwerken werden georganiseerd, uitgevoerd en gecoördineerd door Hadibouw uit Herentals. “Zij staan er als totaalaannemer om bekend projecten van deze omvang en moeilijkheidsgraad te behartigen en hebben alles in handen genomen”, vertelt Lud, “van de afbraakwerken tot de heropbouw. Van het integreren van verwarming en koeling tot het plaatsen van ramen, balustrades, de schilderwerken, noem maar op. Alles wat je ziet, is door hen of door onderaannemers en partners gedaan. Die synergie heeft heel goed gewerkt. Voor mij was het allerbelangrijkste dat het woonhuis en het fort in harmonie zouden zijn met elkaar. Dat is prachtig gelukt: beide vormen nu optisch één geheel, wat voorheen veel te weinig het geval was.” Dirk Hellemans, zaakvoerder van Hadibouw: “Onze bedoeling is altijd om bouwheer en architect volledig te ontzorgen. Daarbij gaan we uit van het klassieke idee: we krijgen een plan, maken prijs en voeren alles uit volgens het ontwerp. Of het om nieuwbouw of renovatie gaat, doet er eigenlijk niet toe. Alles gebeurt op maat, of door onze eigen vaklui, of door gespecialiseerde partners, zodat er een totaalverhaal ontstaat. Niet zelden kijken we daarbij verder dan de standaardoplossingen, zoals ook hier het geval was. Zowel het twintigste-eeuwse fort als de aangebouwde villa zijn in feite volledig opnieuw aangepakt. Dat dit een uitdaging was, hoef ik niet te vertellen. De oude woning is volledig ontmanteld en weer opgebouwd volgens de modernste bouwtechnieken en duurzaamheidsprincipes. Het fort, dat was een heel ander verhaal. Daar zit je met bolvormige betonnen muren van anderhalve meter die bovendien een enorm vochtprobleem met zich meebrachten. Onder meer via extra ventilatie, verwarming en cementering is ervoor gezorgd dat er een zo gunstig mogelijk leefklimaat ontstaat. De authentieke sfeer en het unieke karakter van het gebouw zijn gebleven, maar inzake comfort, duurzaamheid en afwerkingsgraad heeft het een enorme boost gekregen.” Het terras volgt de organische vormen van het woonhuis en gaat via enkele trapjes over in de tuin. Hier is het zwembad de eyecatcher, dat als het ware in een houten dek is geschoven. Ook de afwerking is weer totaal anders dan wat je gewend bent: donkerbruine beton ciré die voor een erg natuurlijke waterbeleving zorgt. Alles aan de buitenomgeving doet denken aan vakantie. In de lange inkomhal zijn de schietgaten van weleer nog zichtbaar. Aan weerszijden van de gang bevinden zich twee kinderslaapkamers, opgevat als duplex: beneden de leefruimte en badkamer, boven het slaapgedeelte. Hier wordt ook meteen Luds voorliefde voor natuurlijke materialen duidelijk. Alle muren zijn bekleed met zandverf. In de natte ruimtes is er mortex aangebracht. Maar het meest opvallend is de vloer, die bestaat uit donkere verweerde houten planken. “Afkomstig van oude treinwagons”, vertelt de ontwerpster. “Dit is een huis met geschiedenis. Ik wil daar op mijn manier extra verhalen aan toevoegen. Het hout is 140 jaar oud. Er hebben mensen over gelopen, er heeft cargo op gestaan. Naar dergelijke materialen ga ik graag op zoek.”
Het oude fort wordt aan het woonhuis gekoppeld via een grote glazen veranda. De leefruimte bestaat uit een halve cirkel waar grote boogramen uitzicht bieden op terras en tuin. Ondanks haar grootsheid voelt de ruimte warm en gezellig aan. Ook hier vind je op de vloer het hout terug afkomstig van treinwagons, terwijl dikke houten balken aan het plafond een soort gaanderij creëren rond de eigenlijke leefruimte. Hoge steunpilaren zetten dat idee kracht bij en zijn ingepakt met dierenhuiden. Het hart van de ruimte is dan weer helemaal open en loopt door tot in het dak. De kamerhoogte strekt zich zo uit over twee verdiepingen, waardoor extra raampartijen nog meer licht naar binnen zuigen. “De grote uitdaging in dit project was de rustieke sfeer van oude eik te verzoenen met de wensen op het gebied van modern comfort”, vertelt Jos Heylen. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in maatwerk van keukens en badkamerkasten tot interieur- en winkelinrichting. Heylen werkt met 25 interieurarchitecten, technisch tekenaars en vaklui. In deze villa werkte het team alle wanden, plafonds en meubilair uit met het oude treinhout. “Hier moesten moderne technieken verwerkt worden met respect voor de authenticiteit van de materialen. Het uitwerken van de plafonds in combinatie met de zuilen is daar een goed voorbeeld van. De originele zuilen stonden niet mooi in een cirkel. Om ze perfect op elkaar af te stemmen hebben we die stalen kolommen minutieus ingepakt met mdf. Daarnaast zijn ze zowel boven- als onderaan afgewerkt met massieve platen, waarna alles is bekleed met daim. Samen met de eikenhouten plafonds geeft dat een geweldig cachet. Het fortgehalte blijft behouden, maar er schuilt enorm veel techniciteit achter.” In het midden van de ruimte is een doorkijkhaard geplaatst die zowel de zithoek als de eetruimte bedient. Ook die is volledig ingepakt met dierenhuiden. Lud Verhelst: “Die bekleding heb ik zelf uitgevoerd. Als ik maar met mijn handen kan werken. Ik kan niet stilzitten. Ik ben iemand die bezig moet zijn en kunnen creëren. De meeste meubels die je hier ziet zijn ook zelf ontworpen.” Boven de eettafel daalt verlichting naar beneden in de vorm van glazen druppels. Ook die werkte Lud zelf af. “Ik heb ze bespoten met een bepaald materiaal, zodat ze een specifiek karakter zouden krijgen dat mooi past in het geheel van het interieur. Daar houd ik het meest van: iets doen wat anderen niet snel zouden doen.” Ze wijst naar een vogeltje op een van de rekken achter de bar. Het is gemaakt van vorken, kokosnoot en steen. “Zoiets vind ik fantastisch. Originaliteit is belangrijk. En inderdaad, opnieuw een dier. Als je alles in dit huis bijeen zou zetten, is het hier een klein dierenpark”, lacht ze.
Zoals al eerder aangegeven gaat de rustieke sfeer hand in hand met de allernieuwste moderne technologie. Luds huis is op elk vlak een ‘slimme woning’, zoals dat dan heet. Zo is er overal netwerkconnectiviteit en wifi, zowel in de gebouwen als op het terrein buiten. “Een wifi oplossing verzorgen in een vooroorlogs fort met metersdikke muren was best een uitdaging. Er is een glasvezelinfrastructuur aangelegd die de woning, kantoren en twee toegangspoorten met elkaar verbindt. Daarbovenop is er een CAT6-netwerk uitgerold dat de connectiviteit verzekert op het hele terrein. Daar zijn ook een DECT telefonieoplossing en alle computers, audio- en videoapparatuur op aangesloten”, legt Johan De Poorter uit van 2SERVE, dat de hele technische infrastructuur voor zijn rekening nam. Zijn bedrijf heeft inmiddels meer dan 30 jaar ervaring in computer- en communicatietechnologie en wordt de laatste jaren ook meer aangesproken voor het uitwerken van gebouw automatisering. “We hebben een bijzondere interesse in gebouwautomatisering, met name in het gebruik van KNX dat als enig wereldwijd erkende protocol ook daadwerkelijk fabrikantonafhankelijk kan aangewend worden. Dat protocol is ook in deze woning gebruikt. Het zorgt onder andere voor het eenvoudig schakelen en dimmen van verlichting, voor het sturen van verwarming en koeling, van gordijnen en stores, voor het irrigatiesysteem in de tuin en het oproepen van sferen in huis of in de tuin. Bovendien hebben we voor de aansturing en controle een visualisatie uitgewerkt met bOS van Comfortclick, waardoor je via smartphone of tablet te allen tijde kunt ingrijpen op alle aspecten van de automatisering. Zelfs als je in het buitenland bent. Zo kan je makkelijk à la minute sferen oproepen of aanpassen of bijvoorbeeld de schakeltijden van verlichting en irrigatie regelen of acties van bewegingsmelders instellen.” Ook de telefonie, dankzij een VoIP-oplossing, de videofonie en de toegangscontrole aan de poorten zijn geïntegreerd. Zo kan je onder andere op elk moment zien wie zich waar aanmeldt. Johan De Poorter: “We hebben gezorgd voor een gepersonaliseerde toegang via geconnecteerde codeklavieren. Elke rechtmatige bezoeker heeft een individuele code, zodat je op elk moment weet wie toegang heeft gezocht tot het terrein of gebouw.”
Alle raamdecoratie, kussens en bedlinnen zijn van Bijloos Interieur. Zaakvoerder Katty Bijloos is inmiddels 25 jaar bezig. Als geen ander weet ze welke kleuren en materialen het best tot hun recht komen in welke setting. “Raamdecoratie speelt een grote rol in de sfeer van een interieur”, zegt ze. “Alle gekozen materialen in deze woning zijn perfect afgestemd op elkaar. Lud heeft het graag zo natuurlijk mogelijk. Vandaar de keuze voor geweven linnen dat subtiel gecombineerd wordt met velours. De textuur is iets grover, wat de link legt met het brutere hout dat overal gebruikt is. Daarnaast is er gekozen voor aardse tinten, in lijn met het kleurenpalet van het huis. Extra speciaal is bovendien het bedlinnen, dat gepersonaliseerd is met een logo dat verwijst naar de geschiedenis van het gebouw.” Bijloos legt de focus op raamdecoratie, kleuradvies, tapijten en styling en beschikt over een grote showroom in Schoten. Daar kan je de stoffen, kleuren en motieven in levenden lijve zien, voelen en beleven. “Al kom ik graag bij de mensen thuis, zoals dat ook in dit project het geval was. Ter plaatse ervaar je de ruimte, de gebruikte kleuren en materialen, waardoor je veel meer informatie krijgt”, vertelt Katty Bijloos, die een diploma interieurarchitect op zak heeft. “In de loop der jaren ben ik verliefd geworden op mooie stoffen. Mijn achtergrond als architect maakt natuurlijk dat ik makkelijk denk vanuit het grotere geheel. Dat blijkt te werken, want inmiddels heb ik projecten lopen in binnen- en buitenland. De omvang is heel verschillend. Soms gaat het om een integraal woonproject zoals bij Lud, soms vraagt men enkel kleuradvies of de inrichting van een welbepaalde ruimte. Maar elk project gebeurt met evenveel passie.”
Met de lift bereik je de eerste verdieping, volledig ingericht als slaapkamer met badkamer. Daar stuit je meteen op een kunstwerk van Paul Van Hoeydonck. “Ik ben een grote fan van zijn werk. Eén van zijn kunstwerken heeft het zelfs tot op de maan geschopt”, aldus Verhelst. “Mijn man vindt het maar niets, maar ik wilde er een speciaal plaatsje voor.” Ook hier voert hout de boventoon, waardoor de ruimte iets van een moderne Zwitserse chalet krijgt. Opvallend is de vloer die doorloopt in de omkadering van het bad. Werk van Jos Heylen, die zowat de hele eerste verdieping uitwerkte. “Het interessantste hier zijn misschien wel de verdoken airco’s”, aldus Heylen. “Overal is er airco voorzien die apart kan bediend worden. Via gordijnen sluit je de badkamer of slaapkamer af. Zo kan je de natte ruimte warm genoeg houden en het gedeelte waar we slapen toch fris. De airco zelf zie je niet, op een uitsparing van enkele centimeter in de kasten na. Aangezien alles hier afgewerkt is met hout, moet je op ontzettend veel dingen letten. De airco is zo geïnstalleerd dat hij geen condens geeft. Ook hier weer merk je dat functionaliteit perfect samenkomt met esthetische voorkeuren.” Een terras loopt rond de verdieping. Vandaar heb je een panoramisch overzicht over de tuinen, de manege en al het schoons dat het domein te bieden heeft. Ik merk dat ik vakantie wil. Ik merk ook dat het gras intussen overal gemaaid is.
Met dank aan:
Hadibouw
Lierseweg 325
2200 Herentals
t. 014 23 11 71
www.hadibouw.be
Jos Heylen nv
Grote Baan 73
2235 Hulshout
t. 015 22 49 54
www.josheylen.be
2SERVE
Catersdreef 7
2970 Schilde
t. 03 385 01 99
www.2serve.be
Bijloos Interieur
Distelvinklei 5
2900 Schoten
t. 03 237 13 86
www.bijloosinterieur.be