Rust, eenvoud en natuur. Het is de Portugese Zilverkust ten voeten uit. Witte zandstranden gaan over in grillige rotskusten, intieme vissersdorpjes staan naast historische stadjes.“Soms voel ik mij hier heel nietig”, zegt Theo Van Gelooven. “Je ziet de zee. Je hoort het ruisen van de golven. Je voelt de wind. Zo simpel, zo rustgevend. Ik ben een stadsmens en ik houd er niet van om lang niks te doen. Hier lukt mij dat toch.” Van Gelooven is landschapsarchitect. Naast deze Alex Villa in Nadadouro, werkt hij momenteel nog aan 3 andere vergelijkbare projecten in de regio. Een drietal jaar geleden liet hij deze prachtige woning bouwen in Nadadouro, een klein dorpje een paar tientallen kilometer boven Lissabon. “De Zilverkust is een vrij onbekend stukje Portugal. Ook wij kenden het tot voor enkele jaren niet. Op een bepaald moment stuitten we op deze regio. Hier is het klimaat mild, de natuur groen. We vonden een per- ceel, gelegen op een natuurlijke helling, op wandelafstand van een baai. Het strand is vlakbij, het dorp ook. Verder kijk je er uit over de oceaan en de bergen in de verte.”

Wit paviljoen

Rust, eenvoud en natuur. Het zijn termen die niet alleen de context, maar ook de woning naadloos vatten. Vijf volumes vormen samen een paviljoen-achtige betonwoning die lijkt te bestaan uit twee witte balken en een tussen- ruimte die integraal is opgevuld met glas. De constructie rust op een ver- scholen sokkel, zodat ze als het ware zweeft boven het landschap. Het is een huis ontworpen volgens het less is more-principe. Minimalisme ten top, geïnspireerd op de Amerikaanse Case Study Houses: zwevende volumes, strakke lijnen, veel beton en zachte grijstinten.
In een boog word je om de woning geleid, voorbij een betonnen kubus en onder een ark door, zodat je meteen zicht krijgt op de subtiele volumewerking. Aan de voordeur kijk je langs een in glas ingepakte orangerie dwars door de woning heen, in de richting van de bergen. Het is niet meer dan een voorafname van wat nog komen zal, want het hele huis is afgestemd op de schoonheid van dit stukje Zilverkust. “Er werd gekozen voor een architect van hier. Een aantal van zijn ontwerpen was tot bij ons gekomen en we waren direct fan. Zijn stijl heeft iets van Vincent Van Duysen. Dat merk je ook in deze woning. Bepaalde keuzes qua stijl en sfeer doen erg aan zijn werk denken.”

Abstracte gevel met trapeziumramen

Het gebouw oogt rustig en ingetogen, maar krijgt een extra dimensie door een aantal opmerkelijke ingrepen. Niet alleen is er het zweefconcept, de zijgevel ter hoogte van de keuken is bezaaid met trapeziumramen. In de gevel zorgen die voor een kunstzinnige, bijna abstracte toets, binnen filteren ze licht in de hele leefruimte. “Aan die kant komt de zon op. ’s Morgens tekenen die vlakken zich af op de keuken en de vloer, waarna ze als het ware worden doorgegeven in de hele woning. Daardoor ontstaat er een schitterend lichtspel, dat je echt zin geeft om naar buiten te gaan”, legt de eigenaar uit. Daarnaast laten die ramen de immense detaillering van het gebouw zien. De belijning in het huis is van groot belang voor de beleving. Lijnen lopen door van kamer tot kamer, en van binnen tot bui- ten, om zowel de ruimtelijkheid als band met het exterieur te benadrukken. “Het voegenpatroon van de tegels bijvoorbeeld loopt ook in het terras door. Het huis is zelfs afgestemd op de grootte van de tegels, zodat alles perfect zou uitkomen.Tegelijk zie je dat de trapezium- ramen verlengd worden in de buitenruimte. Dat principe is ook uitgesproken werkzaam in de aangrenzende ruimtes.Achter de keuken bevindt zich een van de badkamers met soortgelijke gevelopeningen. Als je de schuine lijn van het laatste keukenraam en het eerste badkamerraam verlengt, blijken die gewoon in elkaars verlengde te liggen.”

Link met omgeving

Dat de omgeving zo veel mogelijk betrokken werd bij het gebouw komt overal tot uiting.Via immense verzonken ramen kijken keuken en salon integraal uit over de oceaan. Bovendien kan de volledige achtergevel opengezet worden. Meterslange ramen schuiven dan in de muur, zodat de over- dekte buitenruimte verlengd wordt in huis. In de keuken is zelfs het materiaal van de kastenwand afgestemd op het landschap.“Er is een soortgelijke kastenwand in de zithoek, waarin alles weg- gewerkt zit, tot en met de deur naar de gang. Alleen is het volume in de keuken uitgevoerd in glanzend materiaal. Als het licht binnen zit, dan zie je de weerspiegeling van de tuin en de zee in het meubel”, aldus Theo. In de ruimte die grenst aan de eethoek werd er een moderne orangerie onderbracht. Ze is volledig omgeven door glas en paalt aan een patio die de aangeplante natuur andermaal naar binnen haalt. Lokale planten, boomvarens en paradijsvogelbloemen pakken de glazen box in. “Het is een zalig cocoonplekje om ’s morgens in alle rust te ontbijten. Het leuke is ook dat er een patio aansluit bij de ruimte.”

Vier slaapkamers

Als je binnenkomt leidt een lange gang naar drie slaapvertrekken. Achter de keuken bevindt zich nog een extra slaapruimte. Het zijn grote ruimtes met elk een badkamer en terras die allemaal dezelfde sfeer uitstralen. Cementwanden lopen van de gang door tot in de kamers. Wat opvalt: elke slaapkamer geniet van een eigen buitenruimte, waardoor ze een autonome plek wordt om je te onttrekken aan de rest van de woning, alsof het een luxueuze hotelkamer betreft. “Een optimale privatisering van de woning was een essentieel vertrekpunt in het ontwerp”, zegt Theo. “Als er meerdere mensen verblijven, willen we dat dit kan in volledige privésfeer. Keuken, leefruimte en orangerie zijn gemeenschappelijk, de andere kamers zijn haast aparte leefruimtes.”
Orgelpunt van het nachtgedeelte is de masterbed- en bathroom die zich op dezelfde lijn bevindt als de keuken en leefruimte. In de badkamer bevindt zich een verzonken bad, georiënteerd op een olijf- boom die voor het raam pronkt. De sfeer is zen, het uitzicht neemt je mee over de heuvel naar bergen en zee. Als je het raam openzet, kan je op zeteltjes van Piet Boon op het terras genieten van het uitzicht. Men kent hier trouwens zijn designklassiekers. In elke kamer vind je Vincent Van Duysen stoeltjes, van wie de eigenaars grote fan zijn.

Tuinwandeling

Overal op de terrassen staan er witgelakte bloem- bakken die op hun kop gezet ook als zitelement of tafel kunnen worden gebruikt. Het is een subtiele ingreep van Theo en zijn bedrijf the Garden Collective. De tuin ligt op de rug van de heuvel en strekt zich uit in de richting van de oceaan. Hij bestaat uit twee niveaus die de natuurlijke glooiing van het terrein zoveel mogelijk in acht nemen. Vanaf de woning leidt hij je via een parcours van keerwan- den en trapjes tot aan het infinity-zwembad. “Eigenlijk is hier minimaal ingegrepen in de omge- ving”, legt Theo uit. “Tegen zo’n fantastisch land- schap kan je weinig doen. Het allerbelangrijkste was om aan die natuurlijke helling een bepaalde vorm te geven. Wat we gedaan hebben is een soort van promenade creëren van de woning naar het zwembad. Keerwanden en trapjes begeleiden je en zorgen ervoor dat er telkens andere zichten ontstaan, alsof je een wandeling maakt doorheen het landschap. Het mooie daaraan is dat je echt verplicht wordt om die wandeling te maken. Je geniet elke dag voluit van je tuin, van de zichten, de geuren, de kleuren. Bovendien beleef je ook de achterkant van de woning op een andere manier. Het zwembad en een vuurput vormen het eindpunt. Als je vandaar terugkijkt, zie je de achterkant van de woning. Hoeveel mensen kijken vanuit de tuin naar hun huis?”

fotografie: Heiki Verdurme

the Garden Collective
www.thegardencollective.be